Courtisane festival 2024
- MINARD, SPHINX CINEMA, KASKCINEMA, PADDENHOEK - GHENT
The Skin of the World is de titel van een van de verschillende en verscheidene programma’s van het Courtisane festival van 2024. De titel is ontleend aan het werk van wijlen Jean-Luc Nancy, een van de grote denkers van de notie van luisteren. Tegen de stroom in van het dominante visuele begrip van onze wereld, heeft Nancy betoogd dat luisteren kan worden gezien als een opening naar resonantie, die tegelijkertijd een persoon opent voor zichzelf en voor een ander, in het proces van het zin geven en krijgen. Terwijl het oog op zoek gaat naar evidentie, buigt het oor naar resonantie. Terwijl het visuele neigt naar representatie, neigt het sonore eerder naar participatie.
Vragen over klank en weerklank, geluid en gevoel, vibratie en relatie zijn in overvloed aanwezig in deze festivaleditie. Een bijschrift bij onze openingsfilm, Alison O’Daniel’s The Tuba Thieves, verwijst naar “stille lucht”: een beschrijving van geluid, maar ook van sensatie en gedeelde substantie. Als geluid door ons heen resoneert, zijn we geneigd om de betekenis ervan te begrijpen of om de resonantie te accepteren via de echokamers van het subject, wat ertoe kan leiden dat we ons afvragen hoe we in de wereld staan en hoe geluid ons en onze socialiteit beïnvloedt. Zoals Nancy ons eraan herinnert, is elk individu tegelijkertijd een sonoor lichaam voor zichzelf en een luisterend lichaam dat zelf weerklinkt als het luistert naar het geluid van anderen.
“Hoe luisteren we naar het geluid van anderen?” is een vraag die in talloze programma’s weerklinkt. In We Have Long Been Silent geven door vrouwen gemaakte documentaires uit het West-Duitsland van de jaren 1970 een stem aan gemarginaliseerde vrouwen om voor zichzelf te spreken en hun eigen ervaringen te delen. Het programma Shameless Memories from Latin America geeft gehoor aan queer stemmen uit Mexico, Colombia en Brazilië die al te weinig worden gehoord. En Politics of the Voice bestaat uit een reeks performances, gesprekken en videowerken van kunstenaars die, zoals curator Elaine Mitchener opmerkte, “niet bang zijn voor het geluid van hun eigen stem—of die nu belichaamd, sonisch, visueel, gesproken, voorgedragen, geconverseerd, ongestemd of stil is”.
Terwijl The Skin of the World een aantal voorzichtige voorstellen formuleert over wat een cinema van resonantie zou kunnen zijn, vraagt Thinking with Dub Cinema ons om ons een cine-poëtica van de echo voor te stellen. Hoe beweegt resonantie, hoe kan het ons laten bewegen en bewogen worden? Kan de voortdurende overschrijding van modaliteiten en grenzen ons een middel bieden om de relaties tussen de zintuigen — en tussen onszelf — opnieuw te overdenken? Inderdaad, zoals het begrip “de huid van de wereld” impliceert, is de wereld niet alles wat er tussen ons gebeurt?
Cover Image: Claudia von Alemann - Die Reise Nach Lyon (@bpk/Abisag Tüllmann) / Manon de Boer - Resonating Surfaces / Marthe Peters - Kaalkapje