Svadba Tishiny (Wedding of Silence)

Pavel Medvedev
,
RU
,
2003
,
35mm
,
colour
,
28'

Een wereld van stilte verbeeld. Medvedev begeeft zich temidden van een gemeenschap van doofstommen, van een kerk waar de liturgie wordt uitgesproken met behulp van gebarentaal, tot een huwelijkspartij waar wordt gedanst op de ritmes van het hart. In de lokale gieterij werken de arbeiders, ongehinderd door de helse industriële klanken, noestig aan een klok – een verjaardagscadeau ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van St. Petersburg, waarvan ze de jubilerende geluiden nooit zullen horen.

Ägypten

Kathrin Resetarits
,
AT
,
1997
,
16mm
,
b&w
,
10'

Een veelgelaagde exploratie van gebarentaal, een taal die zoals de oude Egyptische hiërogliefen, de symbolische terminologie van woorden linkt met de mimetische en analoge representaties van grafische gebaren. Sober in beeld gezette scenes tonen hoe noties zoals “haai”, “weduwe”, “Marilyn Monroe”, een sequentie uit een James Bond film, een Weens lied of het relaas van twee reizigers op schattenjacht in Egypte worden uitgebeeld in gebarentaal. Een introductie tot een ongewone manier om de wereld te ervaren, waar klanken worden gezien zonder te horen.

Hand Movie

Yvonne Rainer
,
US
,
1966
,
8mm
,
b&w
,
6'

De debuutfilm van danseres, choreografe en filmmaakster Yvonne Rainer, gefilmd door collega-danser William Davis toen ze na een operatie gekluisterd was aan een hospitaalbed. Het resultaat is een close-up van de enige ledemaat die nog kon dansen: haar hand. Er ontspint zich een sensuele dans waarbij de vingers zich spreiden, rekken en buigen: de alledaagse bewegingen die ook in haar baanbrekende choreografieën centraal stonden. De simpele, pure zeggingskracht van Hand Movie had een grote invloed op tal van kunstenaars, onder andere Richard Serra, die als reactie een serie van “handfilms” produceerde.

Dissonant

Manon de Boer
,
BE
,
2009
,
16mm
,
colour
,
11'

Danseres Cynthia Loemij wordt gefilmd terwijl ze een tien minuten durend ant woord danst op Eugène Ysaÿe’s 3 sonatas for violin solo – een werk dat bij haar levendige herinneringen oproept. Een fysieke tijdsbegrenzing, de drie-minuten looptijd van een 16mm filmrol, onderbreekt de opname van de beweging. Terwijl de dans blijft voortduren en het geluid van beweging hoorbaar blijft, wordt het scherm gedurende een minuut zwart – de tijd die nodig is om de film te vervangen. Zo speelt De Boer een spel met het geheugen van de kijker. Net zoals Loemij de muziek opnieuw moet oproepen vanuit haar herinnering, kan de kijker haar dansende lichaam projecteren op het zwarte scherm dankzij het geluid en de herinnering van haar repetitieve beweging.

Image Cinématographique de Bartok

Peter Sulyi
,
HU
,
1989
,
video
,
colour
,
21'

 

De enige resterende bewegende beelden van de Hongaarse componist Béla Bartók zijn te vinden op een fragment van een amateurfilm, gedraaid op Super8 zonder klank. De documentaire van Peter Sulyi toont hoe twee musicologen pogen te reconstrueren wat Bartók precies speelt op deze beelden. De positie van zijn handen, de houding van zijn lichaam, de aanslag van de toetsen: expressies van muziek zonder klank, zorgvuldig en met de moed der wanhoop geanalyseerd en ontcijferd, gewikt en gewogen. Een thriller in ware “mano a mano” stijl.