Kere mattu Kere (The Lake and The Lake)

Sindhu Thirumalaisamy
,
IN
,
2019
,
DCP
,
38'

Filmmaker en componist Sindhu Thirumalaisamy woonde jarenlang in Bangalore, een stad in India die vroeger bekend stond om zijn prettige klimaat en groene ruimtes. Tegenwoordig is het moerasland van Bangalore zodanig vervuild met riool- water en afval dat er een spectaculaire hoeveelheid schuim ontstaat — in de woorden van de kunstenaar: “bubbels van rijkdom omringd door poelen van verwaarlozing.” Kere mattu Kere reageert op een door de media aangedreven crisis rond deze fenomenen door een specifiek meer, Bellandur, voor te stellen als een toxische commons. Het meer is toxisch in beide betekenissen van het woord: giftig voor de levende wezens die erin leven en risicovol in economisch opzicht. Toch blijft het een gemeenschappelijke ruimte voor verschillende mensen die met hun arbeid de stad draaiende houden. De film beweegt door de periferie van Bellandur, langs vissersgemeenschappen, vuilnisarbeiders, foerageurs, bewakers, straathonden en kinderen, en de vraag dringt zich op: wat maakt ‘natuur’ het beschermen waard? Op de klankband wordt het landschap overspoeld door akoestische en akoesmatische stemmen, devotionele muziek, religieuze preken, straalmotoren, oefensessies op de schietbaan, spelende kinderen, arbeidsritmes, het gegons van honderden vogels en insecten. “Zoals veel van mijn werk met ambient geluid gaan deze momenten over aanwezigheid, over bestaan in het gemeenschappelijke... Sommige geluiden behandel ik als restanten van echo’s, om mijn ervaring te reconstrueren van de muziek die over het meer galmde. De muziek die me vanaf de overkant van het meer bereikte, was hol geworden, met slechts vage sporen van de melodie. Het effect van die geluidsrestanten boots ik na in sommige delen van de film, waardoor er een unheimische sfeer ontstaat die ik met het meer associeer.”

Patient frames lead us along the shores where we can examine a square metre of dirt, a posse of lounging dirt dogs, plants whispering in the breeze. The artist traverses the city’s fringe, the liminal edge, as conversations with friends and strangers, experts and neighbours weigh in, along with a bevy of carefully crafted field recordings... In place of a polemic, a broadsheet, or an overview: there is a search. An attuning. A being with. Little surprise that the artist has a sound practice, not only because her tracks are so rich, but because this is a movie that invites us to listen to her listening. Such a deep and unexpected pleasure. As if there was time for that too.” (Mike Holboom)

Recollection

Kamal Aljafari
,
PS
,
2015
,
DCP
,
70'

Kamal Aljafari verzamelt al jarenlang door Israël en Hollywood geproduceerde fictiefilms die zijn opgenomen in zijn geboorteplaats Jaffa. In al deze films zijn Palestijnen afwezig, maar ze bestaan wel degelijk in de marges van de beelden, alleen zichtbaar in sporen en schaduwen. In dit archief wordt ook een stad bewaard waarvan de geleidelijke ontmanteling door de decennia heen van film tot film evolueert. Met de beelden van al deze films heeft Aljafari een gemeenschap tot leven gewekt en de stad uit zijn jeugd bijeen gepuzzeld, voor die door kolonisering werd vernietigd en voor de komst van de nederzettingsprojecten. “Ze komen onscherp en half in beeld, maar ik heb jeugdvrienden herkend, oude mensen die ik als jongetje een goede avond wenste... mijn oom. Ik verwijderde de acteurs. Ik fotografeerde de achtergronden en randen en maakte van de voorbijgangers de hoofdpersonages van deze film. In mijn film kom ik vanuit de zee tevoorschijn, als in een droom. Ik wandel rond, soms aarzelend en soms verloren. Ik dwaal door de stad; ik dwaal door de herinneringen. Ik film alles wat ik zie omdat ik weet dat het niet meer bestaat. Ik keer terug naar een verloren tijd.” De spectrale politiek van Recollection wordt geaccentueerd door de soundtrack, die werd opgenomen in samenwerking met geluidskunstenaar Jacob Kirkegaard en de spoken tot leven brengt die rondwaren onder het oppervlak van de stad. Met contactmicrofonen, trillingssensoren en hydrofonen legden ze niet alleen de verborgen geluidslagen vast die resoneren in de muren, maar ook die in de oceaan, die voor Aljafari symbool staat voor verlangen. “De Israëlische overheid en de gemeente Tel Aviv hebben Jaffa vernietigd. Ze dumpten de huizen die ze vernielden in de zee. Maar elk jaar, in de winter, wanneer het waterpeil stijgt, spuwt de zee delen van deze huizen uit aan de kust. De gemeente van Tel Aviv verzamelt ze en gooit ze terug, maar de ruïnes komen terug. Elke jaar brengt de zee ze terug.”

In Recollection, freedom is experienced in ‘the sound of the ocean... the echo you can hear outside but recorded from inside the wall. Life buried beneath, inside the sea’. As the images move slowly, other times brusquely, from a silhouette to a shadow, a sliver of the port city of Jaffa to another, the sound moves us into the present unearthing a past. We begin to see the ruins as breathing bodies. We see the place Palestinians have lived in and have been exiled from. And gradually we are brought face-to-face with history, with destruction. The phantoms stare at us. The filmmaker ‘frees the image’, an act he calls ‘cinematic justice’.” (Nathalie Handal)