“Een informele stam wiens leden elkaar herkennen wanneer ze elkaar ontmoeten.” Zo lezen we in de openingstekst van Encontros, het filmisch ensemble van verwantschappen en ontmoetingen die Pierre-Marie Goulet samenweefde rond de polyfonische muziekcultuur van de Portugese Alentejo regio. De film groeide naar eigen zeggen uit een drang om “de aanwezigheid te omschrijven van een sonore, muzikale, poëtische, menselijke stam, een analoge en verrassende stam waarvan het territorium niet overeenstemt met een geografisch bekend gebied.” Gedichten ontmoeten landschappen, dichters en zangers vinden elkaar in schoonheid en verwondering, traditionele liederen reizen over de grenzen heen om zich vandaag met elkaar te vermengen. Het ging er Goulet niet om de herinnering aan een uitstervende cultuur opnieuw op te rakelen en haar trieste balans op te maken, maar om de weg te openen voor de levende krachten die geen rekening houden met de verdeling tussen hier en daar, tussen gisteren en morgen.

Wat we in de film herkennen, wat ons diep roert en ontroert, is precies datgene wat we verlangen van het land dat cinema heet. Een land dat op geen enkele geografische kaart voorkomt maar ze tegelijk allemaal omvat. Een land dat weerstaat aan voorbestemde topografieën en zich steeds opnieuw vernieuwt als belofte van onvermoede ontmoetingen en onbegrensde verbindingen tussen tijden, ruimtes en mensen. Een land, zoals criticus Serge Daney ooit schreef, dat we adopteren om er op onze beurt door geadopteerd te worden. Het is dit land dat we met liefde bereizen, steevast op zoek naar nieuwe avonturen en perspectieven, ten allen tijde open voor deviaties die ons kunnen laten afwijken van de geijkte paden.

Maar het reizen zou nauwelijks gedenkwaardig zijn zonder de mogelijkheid in de ervaringen te delen. Het is dit delen dat centraal staat in het Courtisane festival, dat is opgebouwd als een weefsel van cinematografische werken die het voorbije jaar indruk hebben gemaakt, oud en nieuw, lokaal en internationaal, kort en lang. Het is dit delen, hopen we, dat de grond vormt voor een soortgelijke “informele stam” zoals Goulet die omschreef: als een stam van toeschouwers en luisteraars die elkaar vinden in verwondering en vervoering. We hopen dan ook van harte dat jullie het festivalprogramma ervaren zoals wij dat neigen te doen: als een veelheid van stemmen, klank- en beeldwerelden die — zoals een van de gedichten in Encontros aangeeft — “ons die vertrouwde zekerheid brengen / dat we nooit alleen zijn geweest.”