Notre nazi

Robert Kramer
,
DE, FR
,
1984
,
video
,
114'

Dit aangrijpend portret werd opgenomen tijdens het filmen van Thomas Harlan’s Wundkanal, waarin Alfred Filbert, een voormalige officier van de Gestapo, een ex-Nazi speelt die ontvoerd wordt door een terroristische organisatie. Kramer observeert hoe Harlan – wiens vader, Veit Harlan, de beruchte antisemitische propagandafilm Jud Süß regisseerde – in een poging in het reine te komen met zijn verleden, gradueel de methodes van de vijand overneemt en zo als het ware zijn eigen ergste vijand wordt. Het is het verhaal van twee Duitse generaties, maar ook van een observerende buitenstaander, die niets van die geschiedenis had meegemaakt maar zich naar eigen zeggen op een abstracte manier met dit verhaal verbonden voelde door zijn joods-zijn. Kramer bestempelde de film zelf als “een waarlijk levende poging om een enigma binnen te dringen.” Kramer benadert en besluipt Filbert als een onbreekbare en ondoorzichtige blok geschiedenis die zindert in het centrum van de donkere opnameruimte en van eenieders aandacht. “Mijn film is misschien een andere fictie: het verhaal van een zekere T., zoon van de grootste nazi-cineast en zelf filmregisseur. Zijn hele leven heeft hij geprobeerd zijn verleden ongedaan te maken. Vandaag draait hij een fictiefilm, hij heeft de hoofdrol gegeven aan een nazi-oorlogsmisdadiger die ongeveer even oud is. Door deze daad maakt T. een hele stortvloed van onvoorziene energie los die de set en zelfs meer dan de set overspoelt.”

 

For me, the film is fundamentally about the question of judgment, about the complexity of a situation. On the one hand, we have Veit Harlan’s son, obsessed with his past and having such an understandable need to disassociate himself from that past and confront it within himself. It shakes up this strangely solid and integrated old man, who we know from the start is guilty of the worst we can imagine. And me, once again, an involved observer on camera. The film goes down some paths that lead nowhere. I’m not sure any of them lead anywhere. But they all revolve around the question of judgment: who has the right to judge? What are the right ways to judge?

 

English spoken