In Between Times

“Ik geloof dat mensen aanvaarden dat er geen alternatief is”, sprak de Iron Lady. Na de ijskoude ‘Winter of Discontent’ kwam de langverwachte ‘winter van het gezond verstand’. Thatcher verkondigde ‘het einde van een tijdperk’ en bedoelde daarmee dat de tijd voor naïeve dromen en ondoordachte acties voorbij was. Er zou niet meer worden afgeweken van de enige ware koers: diegene die zou leiden tot de triomf van het globale kapitalisme en de liberale democratie. Terwijl de machthebbers begonnen met het doorvoeren van neoliberale hervormingsprogramma’s en regressieve sociale agenda’s, beschuldigden sommigen de ‘egoïstische’ gewone man van het uitlokken van de verwoesting van revolutionaire dromen. Naarmate de herinneringen aan de sociale strijd begonnen te verbleken, trokken steeds meer tegenkrachten zich terug in defensieve posities vanwaaruit ze ternauwernood in staat waren om de vrijheden en rechten te vrijwaren die in het verleden met veel moeite waren verworven.

“Het willen geloven heeft de overhand gekregen op het geloven”, observeerde een filmmaker. Toch verhinderde de onzekerheid filmmakers niet om films te maken, net zoals het sociale bewegingen niet verhinderde om de ruimtes in te nemen die door de traditionele tegenkrachten waren verworpen en verlaten. In plaats van vast te houden aan het narratief van historische noodzakelijkheid en de lokroep van een toekomstige imaginaire eenheid, kozen zij ervoor om schemerwerelden te verkennen waar de herinneringen aan strijd vervlechten met de strijd om herinnering.

Dit programma brengt een selectie van Britse films die geprobeerd hebben het veranderende politieke landschap gedurende de periode van het midden van de jaren 1970 tot het begin van de jaren 1990 in kaart te brengen. Het programma is opgebouwd rond het werk van een filmmaker die een sleutelfiguur was binnen de Britse onafhankelijke-filmgemeenschap: Marc Karlin (1943-1999). Hij was lid van Cinema Action, een van de stichters van het Berwick Street Film Collective, bestuurder van Lusia Films en bezieler van het filmtijdschrift Vertigo. Door sommigen ‘de Britse Chris Marker’ genoemd (Karlin was trouwens bevriend met Marker), filmde hij zich een weg door drie decennia van ingrijpende transformaties, worstelend met de uitdagingen van Thatchers neoliberale agenda, de teloorgang van industriële productie, de veranderende verhouding tussen media en geheugen, de crisis van de linkse ideologie en het uitdoven van revolutionaire hoop.

Het werk van Marc Karlin en de andere filmmakers in dit programma laat ons toe de hartslag op te nemen van een tijdperk waarvan de uitdagingen en veranderingen vandaag nog steeds doorzinderen. In tijden waarin de Iron Lady wordt verheerlijkt als een ‘natuurkracht’, terwijl de argumenten voor haar geliefde besparingspolitiek voor onze ogen afbrokkelen, is het misschien de moeite waard naar dat tijdperk terug te kijken, al is het maar om te ontdekken dat de geschiedenis niet voorbij is, maar slechts de vertelling van het voorbije.

 

Thanks to Andy Robson and Federico Rossin.